Pagsulod sang mga eskwelahan
Indi ko madumduman ang espisipiko nga tuig kon diin gid nag umpisa ang pag intra ka mga bulutu-an sa Dinagyang, apang sa akon malip-ot nga pagpanumdom, kag lumpat na lang gid sa mga pagbag-o. Sang nag-intra ang Iloilo National High School sang tuig , sila nagpakita gid sa lain nga kinaiya sang pagpasundayag, ang ila mga hangaway(warriors) nangin tama ka disiplinado tungod siguro nga mga estudyante sila kag madisiplina sang ila mga manunudlo. Madumduman ko pa kon paano ang tanan nga estudyante sang INHS ang ginapadala sang ila maestra sang bunga nga uyas nga pagahimo-on nga bayo para sa ila mga hangaway. Sila man ang una nga nakita ko nga nagpapagsik sang ila mga pagsa-ot, kag halos kada tuig sila gid ang una nga may mga pagbag-o, pila sa sini amo ang: paggamit sang kawayan nga sa babaw sini nagasa-ot, naggamit sang mga props nga daw mga bukid kag nanarisari nga mga butang, nag-ilis sang ila mga taming, naggamit sang mga babayi sa paghaylo sang igtalupangod sang mga tumalan-aw para maka-ilis ang mga hangaway, nagsa-ot sang mga etniko nga estilo, nag gamit sang kaugalingon nga tingog sa pagpasundayag sa baylo nga puro na lang drums, nag una man sa paglain sang ila estilo kada mag Opening Salvo, kag madamu pa nga iban. Amo gani nga damu gid nga pagbag-o ang ila nga gindala sa Dinagyang, amo kon may ara sang Hall of Famer sa Dinagyang nga tribu, indi manigar nga ang Bola-Bola isa gid sa mga nagapanguna sa ila.
Indi lamang sa presentasyon may madamo nga ginpabag-o ang ginhimo sang sini nga tribu, talalupangdon man ang istorya sa likod sang mga tawo nga nagahimo sang ila mgaestilo sang pagsa-ot ukon choreography. Ang orihinal nga choreographer sang Bola-Bola amo si Edwin Duero, upod kanday Nilda Lopez kag Blas Ledesma sa drums. Sang naghalin si Duero sa Bola-Bola ang isa sa mga nagbulos sa iya amo si Romel Flogen. Asta sang ulihi nga si Flogen wala na nagachoreograph sa Bola-Bola tungod ara na sya nagabulig sa iban nga tribu. Kag kon tan-awon mo halos sang kalabanan nga mga bag-o nga mga choreographer produkto na sang Tribu Bola-Bola. Isa sa mga pamatuod sini ang Tribu Atub-atub, ang tribu nga nagikan sa Calinog kag madamu pa nga iban.
Naham-ot ako sa akon nabasa nga isa ka tawo ang nag-akig gid sang tudo sang makita niya ang isa ka pasundayag sang isa ka tribu nga indi partisipante sang Dinagyang ang nagpasundayag nga parehu gid sa pasundayag ka Tribu Paghida-et. Huo, ind ini bag-o sa akon nakit-an kag nabati-an. Mga pila na ka tuig nagligad, nakibot man ako nga ang isa ka pista sa Negros ang nagsa-ot man sang kaangid gid nga saot sang Tribu Bola-Bola sang 1998, sa diin sila ang nagkampyon diin naubos gid nila kuha ang mga minor awards. Sa akon pag-usisa nakibot ako sa paghibalo nga ang ila nga choreographer gali gikan gid mismo sa Tribu Bola-Bola. Huo madamu sa mga hangaway kag mga choreographer ang ginabaligya ang ila abilidad sa iban nga tribu kag indi gid ini malain kon may pahanugot ini sa ila mga nagadumala sang tion nga ginsaot nila ini sa Dinagyang.
Ining akon mga ginsulat, akon mismo nahibal-an, mahimo nga sala ang pila sa ila kag nalipay ako nga makabaton sang pila ka komento kag dugang nga impormasyon kon luyag mo ini nga bag-uhon.
David Mikael Taclino
Inyu Web Development and Design
Creative Writer
